Altın çeşitleri nelerdir? Yatırım ve hediye amaçlı altınlar
Altın Çeşitleri Nelerdir?
Her kesimden insanın alabilmesi için altının farklı gramaj ve ayarlarda çeşitleri üretilir. Altınlar kullanım amaçlarına göre ziynet ve meskük altınlar olarak ikiye ayrılır. Ziynet(ince) altınlar, takı gibi günlük hayatta kullanılan altınlardır. Meskük(kalın) altınlar ise yatırım amaçlı alınan altınlara denir.
Ziynet altınlar estetik bir amaç güdüldüğünden çok farklı şekillerde üretilir ve satılır. Farklı taşlarla süslenen altın kolyeler, değişik biçimlerde yüzükler, küpelerle karşılaşabiliriz. Ziynet eşyalarının pazarlanmasında tasarım önemli bir etken olduğu için meskük altınlara göre daha fazla çeşide sahiptir. Ziynet altınlarının çeşitlerinden bazıları; çeyrek, yarım, tam ve cumhuriyet altınıdır. Gramları farklı olduğu için bu şekilde ayrılmışlardır ancak hepsi 22 ayardır. Yuvarlak biçiminde üretilen bu altınlardan çapı en büyük ve gramı en yüksek olanı cumhuriyet altınıdır. Cumhuriyet altını hem meskük hem ziynet olarak bulunur. Beşibiryerdeler, iki buçukluklar, liralar, yarımlar, çeyrekler olarak da çeşitlere ayrılır. Ziynet olanına halk arasında “ata altını” da denir. Çeyrek ve yarım altınlar şekil olarak ata altın ile aynıdır ancak gramaj yönünden farklılık gösterir.
Cumhuriyet altını gibi alınıp satılan Reşat ve Hamit altınları vardır. Bunların cumhuriyet altınından farkı tarihi bir boyuta sahip olmalarıdır. Saf altın 24 karattır ve kuyumculukta kullanılamayacak kadar yumuşaktır. Bu nedenle kuyumculukta kullanılan altınlar %100 saf değildir. 22, 18, 14 ayar şeklinde gram alaşımında bulunan altın miktarına göre çeşitlere ayrılmıştır. Bilezik gibi takıların da farklı ayarlarda çeşitleri bulunur. Cumhuriyet döneminin ilk altın paraları 1925 yılında basılmıştır. 1930’lu yıllarda dünyadaki ekonomik krizden Türkiye de etkilendiği için cumhuriyet altınlarının yeniden basımı 1937 yılında olmuştur. Bu altınların ön tarafında Atatürk portresi, arkasında ise 'Türkiye Cumhuriyeti' yazısı ve basıldığı tarih yazar. Yatırım yapmak için kullanılan meskük altınlara kalın altın da denir. Bunların orijinallerin de kulp bulunmaz ancak bazen kullanım rahatlığı sağlaması nedeniyle takılan kulplar kuyumcu değerini düşürür.
Yatırım amacıyla kullanılabilecek altın çeşitlerinden biri de gram altındır. Alım ve satım fiyatları arasında çok az fark olması gram altınları tercih nedeni yapmaktadır. Farklı gramajlarda satımı yapılan gram altınlar, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası damgasını taşır. Altını yeniden değerlendirmek isteyen şirketler, eriterek külçe altın şekline de getirebilirler. Yüksek bütçesi olanlar alış-satış arasında az fark olduğu için yatırım amacı olarak cumhuriyet altınını tercih ederler. Böylece daha fazla kar etmiş olurlar. Çok gerekli olmayan bir anda rahatça harcanmaması için paralarını altına çevirmek isteyen kişiler tarafından ise çeyrek altın tercih edilir. Bu sayede altın ihtiyaç duyulan bir anda bozdurulup harcanabilir.
Çeyrek altın, fiyatı en uygun olan altın olduğu için hediyelik olarak da en çok tercih edilen altın çeşididir. Hem yatırım hem takı amaçlı kullanılan 22 ayar bilezikler ise alış ile satış arasında değer kaybı yaşandığından kar elde etmek için daha uzun süre beklemeyi gerektirir. Bu nedenle kısa vadede yatırım amacı olanlar tarafından tercih edilmeyebilir.
